Najczęstsze objawy niedoboru żelaza

Apatia i ciągłe zmęczenie bez wyraźnego powodu, brak energii do pracy, częste drzemki to zazwyczaj pierwsze sygnały niedoboru żelaza w organizmie. Powód jest prosty – komórki potrzebują żelaza, by wyprodukować energię, a gdy jest go zbyt mało, ta produkcja również zwalnia. Cząsteczki żelaza uzupełniają również zapotrzebowanie mięśni na tlen.

Niedobór żelaza możesz również podejrzewać wówczas, kiedy twoja cera jest bledsza niż zwykle. Warto wtedy wypróbować sposób, który wielu lekarzy stosuje w gabinecie jeszcze przed wystawieniem skierowania na badanie oznaczenia poziomu żelaza we krwi – lekko odchylić dolną powiekę tak, by ocenić kolor spojówek. Jeśli są bladoróżowe to niedobór żelaza jest niemal pewny.

Cienie pod oczami – czyli zaciemnienia w okolicy dolnej powieki – również mogą być objawem niedoboru żelaza. Zazwyczaj jednak nie jedynym – często towarzyszy im jednoczesne osłabienie, bóle i zawroty głowy, czy zaburzenia koncentracji.

Sucha i szorstka skóra, ze skłonnością do podrażnień to także jedna z oznak niedoboru żelaza. Dlaczego? Jest tak ponieważ jedną z funkcji żelaza jest dostarczanie tlenu do komórek skóry. Gdy żelaza brakuje, tlen w pierwszej kolejności tam, gdzie jest bardziej potrzebny – np. do serca i mózgu. Niedobór żelaza spowalnia również procesy regeneracyjne zachodzące w skórze.

Objawem niedoboru żelaza są również wypadające włosy z rozdwajającymi się końcówkami. W tym przypadku mechanizm jest niemal identyczny, co przy skórze – do cebulek i mieszków włosowych dociera znacznie mniej tlenu, co ma wpływ na ich stan, a więc i na kondycję włosów.

Niedobór żelaza może również objawiać się na paznokciach, które staną się kruche i łamliwe, a niekiedy również pobrużdżone w charakterystyczny sposób, Bruzdy na paznokciach u osoby, która ma niedobór żelaza, są podłużne, rowkowate. Niedobór żelaza może również prowadzić do tzw, paznokci łyżeczkowatych (koilonychia) oraz odklejania się łożyska paznokci (onycholiza).

Niedoborom żelaza często również towarzyszą nieprzyjemne objawy w okolicy jamy ustnej – ból i pieczenie języka i gardła, niekiedy również owrzodzenie tych okolic. W kącikach ust mogą zaś robić się tzw. zajady.

Obniżenie koncentracji, sprawności myślenia i zapamiętywania również mogą sygnalizować niedobór tego pierwiastka. Warto oznaczyć jego poziom we krwi wówczas, kiedy trudno ci się skupić na czymkolwiek i masz wrażenie, że wszystkie istotne informacje ulatują ci z pamięci.

Właściwy poziom żelaza to warunek prawidłowego przebiegu reakcji odpornościowych. Żelazo to jeden z pierwiastków biorących udział w wytwarzaniu białych krwinek – istotnego elementu układu odpornościowego. Gdy go brakuje, organizm wytwarza mniej przeciwciał i komórek odpornościowych, zwłaszcza limfocytów T. Objawem niedoboru żelaza jest więc skłonność do częstych przeziębień i podatność na infekcje.

Objawem niedoboru żelaza mogą być również bóle głowy i zawroty głowy. Od poziomu żelaza w organizmie zależy bowiem poziom hemoglobiny, która uczestniczy w procesie transportowania tlenu, dostarczanego m.in. do mózgu. Jeśli ilość tlenu spada, dochodzi do zwężenia naczyń krwionośnych, a to z kolei podwyższa ciśnienie śródczaszkowe, wywołując ból głowy. Dlatego nawracające, uporczywe bóle głowy (którym mogą, ale nie muszą towarzyszyć zawroty) zawsze powinny skłonić do diagnostyki pod kątem niedoboru żelaza.

Te trzy objawy zazwyczaj są ze sobą powiązane, wynikają bowiem z niskiego poziomu hemoglobiny (związanej z niedoborem żelaza). Hemoglobina transportuje tlen – jeśli jest jej zbyt mało, komórki układu krwionośnego, oddechowego, czy mięśnie nie dostają go tyle, ile powinny. Efektem jest niedotlenienie, objawiające się m.in. trudnością z wykonywaniem codziennych czynności, obniżeniem wydolności, czy przyspieszonym oddechem.

Tego objawu zazwyczaj nie kojarzymy z niedoborem żelaza. Tymczasem gdy spada poziom żelaza, a wraz z nim – hemoglobiny, serce pracuje ciężej i szybciej, by tlen wraz z krwią dotarł wszędzie tam, gdzie jest potrzebny. Stąd właśnie może wynikać nierówna praca serca. Każdy taki przypadek wymaga jednak dalszej diagnostyki lekarskiej.

Obie te przypadłości mogą (ale nie muszą) być objawem niedoboru żelaza. Gdy spada poziom tego pierwiastka, spada również poziom hemoglobiny (barwnika zawartego w czerwonych ciałkach krwi), a także czerwonych krwinek i płytek krwi. Wszystko to może prowadzić do zaburzeń krzepliwości, czego efektem mogą być właśnie siniaki, które pojawiają się bez wyraźnego powodu, a także częste krwawienia z nosa.